συγκρίνοντας τα σχολεία....

Σχολεία χωρίς χαρά
Tης Mαριαννας Tζιαντζη
«Χτυποκάρδια στα θρανία» ήταν ο τίτλος της προχθεσινής «Ερευνας» του Παύλου Τσίμα (Mega) που αποτύπωσε το εικοσιτετράωρο δύο εφήβων: της Βανέσας, που πηγαίνει στην Γ΄ Λυκείου σε ένα δημόσιο σχολείο του Χολαργού και του Γιαν, ενός μαθητή της Β΄ Λυκείου σε ένα δημόσιο σχολείο στο Ελσίνκι.
Στην εποχή των σπηλαίων μοιάζει να βρίσκεται το ελληνικό δημόσιο σχολείο σε σύγκριση, βέβαια, όχι με τα προπολεμικά, αλλά με το σημερινό δημόσιο φινλανδικό σχολείο που οι μαθητές του έρχονται πρώτοι στις αξιολογήσεις του ΟΟΣΑ, στις οποίες η Ελλάδα παρουσιάζει σταθερή πτώση (σήμερα κατέχουμε την 38η θέση από την 28η που είχαμε το 2000), ενώ ιλιγγιώδη άνοδο παρουσιάζει ο αριθμός των φροντιστηρίων.
Η λέξη φροντιστήριο είναι άγνωστη στη Φινλανδία, όπως σχεδόν άγνωστες είναι οι λέξεις «ελεύθερος χρόνος» για τους Ελληνες μαθητές, ιδίως της Γ΄ Λυκείου.
«Σε ζηλεύω, σε ζηλεύω», έλεγε με καημό η Βανέσα στον Γιαν όταν εκείνος της περιέγραφε τη σχολική ημέρα του.
Κι εμείς ζηλεύουμε τον μαθητή που μας ξεναγεί στην «αίθουσα media» του σχολείου λέγοντας «αυτό είναι το δεύτερο σπίτι μου».Κομπιούτερ με πρόσβαση στο Ιντερνετ σε κάθε τάξη και στη βιβλιοθήκη («εμείς δεν έχουμε καν βιβλιοθήκη…»), εστιατόριο με δωρεάν φαγητό (μαγειρευτό, όχι φαστ φουντ), αίθουσα μουσικής, μαθήματα χορού, αίθουσα δημοσιογραφίας με κάμερες, κονσόλες, μόνιτορ. Και, κυρίως, ήρεμα, χαμογελαστά νεανικά πρόσωπα.
Αντίθετα, στο ελληνικό Λύκειο το γέλιο είναι εξόριστο, λέει μια φιλόλογος σε ένα Λύκειο στα Σεπόλια: «Στο σχολείο δεν γελάμε, τρέχουμε για να προλάβουμε… το σύστημα σκοτώνει τα παιδιά, σκοτώνει κι εμάς». Οι λέξεις «διεκπεραιώνω» και «βγάζω την ύλη» αντικαθιστούν το «διδάσκω» και «μαθαίνω».
Στην εκπομπή μίλησαν και τρεις πρώην υπουργοί Παιδείας όμως, όπως παρατήρησε ο κ. Τσίμας, κανείς δεν έθιξε το θέμα της αύξησης της χρηματοδότησης που θα επέτρεπε τις αλλαγές.
Το φινλανδικό εκπαιδευτικό θαύμα δεν χτίστηκε μόνο με διάλογο και ευχές: η Φινλανδία ξοδεύει για την παιδεία περίπου το 7% του ΑΕΠ της, το διπλάσιο από ό,τι εμείς, ενώ, όπως είπε ο πρύτανης της Παιδαγωγικής Σχολής του Ελσίνσκι, το σύστημά τους στηρίζεται στην «απόλυτη ισότητα ευκαιριών».
Το περασμένο φθινόπωρο, δεκάδες ελληνικά blogs, ιδίως εκπαιδευτικά, αναπαρήγαγαν ένα κείμενο του οικονομολόγου Αλέξανδρου Πιστοφίδη για το φινλανδικό σχολείο. Εδώ διαβάζουμε πολλά από τα όσα είδαμε στην «Ερευνα» και, επιπλέον, μαθαίνουμε ότι οι Φινλανδοί μαθητές είναι πρώτοι στην Ευρώπη στην ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων και τελευταίοι στην παρακολούθηση τηλεόρασης.
«Χτυποκάρδια στα (ελληνικά) θρανία», λοιπόν, εν έτει 2009. Στα θρανία της διάψευσης που τρέφει την οργή και όχι της χαράς και της ελπίδας.
Ενα ανέκδοτο λέει ότι ο παράδεισος είναι ένα μέρος που έχει Γάλλους μάγειρες, Αγγλους αστυνομικούς, Γερμανούς μηχανοδηγούς και Ιταλούς εραστές, ενώ αντίθετα η κόλαση έχει Αγγλους μάγειρες, Γερμανούς αστυνομικούς, Ιταλούς μηχανοδηγούς και Γάλλους εραστές.
Μετά την προχθεσινή «Ερευνα», θα προσθέταμε ότι ο παράδεισος είναι ένα μέρος με φινλανδικά σχολεία… όσο για τα σχολεία της κόλασης, ας αφήσουμε κάτι και για τη φαντασία σας.